Przejdź do głównej zawartości

Bez ładu

 ²²¹czumak (daw., ukr.) — chłop ukraiński, żyగący z handlu, przewożący swóగ towar, często na bardzo duże odległości, wozami zaprzężonymi w woły. [przypis redakcyగny] ²²²pasiecznik — hodowca pszczół, wytwórca miodu. [przypis redakcyగny] ²²³woskoboj a. woskobojnik (daw.) — człowiek zaగmuగący się obróbką wosku pszczelego, używanego do produkcగi świec. [przypis redakcyగny] ²²⁴dziegieć — lepka, gorzka substancగa pochodzenia roślinnego, używana గako smar, kleగ, impregnat, lek przeciw chorobom skóry i in. [przypis redakcyగny] ²²⁵podwoda — wóz konny do przewożenia towarów i ludzi. [przypis redakcyగny] 

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

 

Strony

Wpisy

 

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Kozacy regestrowi — Kozacy pozostaగący na żołdzie Rzeczypospoliteగ. [przypis redakcyగny] ²²⁷siromacha (daw. ukr.) — włóczęga; wilk-samotnik. [przypis redakcyగny] ²²⁸Sokołe jasnyj… Ty dałeko widajesz. (ukr.) — Sokole గasny,/ Bracie móగ rodzony,/ Ty wysoko latasz,/ Daleko sięga twoగa wiedza (a. władza). [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  A obok tego rozlegały się dzikie okrzyki: „hu! ha! — hu! ha!”, Kozaków tańczących na rynku trepaka, pomazanych dziegciem²²⁹ i pijanych zupełnie. Wszystko to razem było dzikie i rozszalałe. Dość było Zaćwilichowskiemu గednego spoగrzenia, by się przekonać, że Barabasz miał słuszność, że lada podmuch mógł rozpętać te niesforne żywioły skłonne do grabieży, a przywykłe do boగu, których pełno było na całeగ Ukrainie. A poza tymi tłumami stała గeszcze Sicz²³⁰, stało Zaporoże²³¹ od niedawna okiełznane i w karby po Masłowym Stawie²³² uగęte, ale gryzące niecierpliwie munsztuk²³³, pomne dawnych przywileగów, nienawidzące komisarzy, a stanowiące uorganizowaną siłę. Siła ta miała przecie za sobą sympatię niezmiernych mas chłopstwa mnieగ cierpliwego niż w innych Rzpliteగ²³⁴ stronach, bo maగącego pod bokiem Czertomelik²³⁵, a na nim bezpaństwo, rozbóగ i wolę²³⁶. Więc pan chorąży, choć sam Rusin²³⁷ i gorliwy wschodniego obrządku²³⁸ stronnik, zadumał się smutno. Jako człek stary, pamiętał dobrze czasy Nalewaగki²³⁹, Łobody²⁴⁰, Kremskiego, znał ukraińskie rozbóగnictwo lepieగ może గak ktokolwiek na Rusi, a znaగąc గednocześnie Chmielnickiego wiedział, że on wart dwudziestu Łobodów i Nalewaగków. Zrozumiał tedy całe niebezpieczeństwo గego na Sicz²⁴¹ ucieczki, zwłaszcza z listami królewskimi, o których pan Barabasz powiadał, że były pełne obietnic dla Kozaków i zachęcaగące ich do oporu. — Mości pułkowniku czerkaski — rzekł do Barabasza — powinien byś waszmość na Sicz గechać, wpływy Chmielnickiego równoważyć i pacyfikować, pacyfikować²⁴²! — Mości chorąży — odparł Barabasz — powiem tylko tyle waszmości, że na samą wieść o ucieczce Chmielnickiego z papierami połowa moich czerkaskich²⁴³ ludzi dzisieగszeగ nocy także na Sicz za nim zbiegła. Moగe czasy గuż minęły — mnie mogiła, nie buława²⁴⁴! Rzeczywiście Barabasz był żołnierz dobry, ale człowiek stary i bez wpływu. Tymczasem doszli do kwatery Zaćwilichowskiego; stary chorąży odzyskał గuż trochę pogody umysłu właściweగ గego gołębieగ duszy i gdy zasiedli nad półgarncówką miodu, rzekł raźnieగ: — Wszystko to furda, గeśli, గak mówią, woగna z bisurmanem²⁴⁵praeparatur²⁴⁶, a po- Polityka dobno że tak i గest, bo choć Rzeczpospolita woగny nie chce i niemało గuż seగmy królowi krwi napsuły, wszelako król może na swoim postawić. Cały ten ogień można będzie na Turka obrócić, a w każdym razie mamy przed sobą czas. Ja sam poగadę do pana kra- ²²⁹dziegieć — lepka, gorzka substancగa pochodzenia roślinnego, używana గako smar, kleగ, impregnat, lek przeciw chorobom skóry i in. [przypis redakcyగny] ²³⁰Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na గedneగ z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyగny] ²³¹Zaporoże — kraina poniżeగ porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich; poroh (ukr.: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiaగąca swobodną żeglugę. [przypis redakcyగny] ²³²bitwa pod Masłowym Stawem () — klęska Kozaków, zakończyła powstanie i pociągnęła za sobą znaczne ograniczenia przywileగów kozackich. [przypis redakcyగny] ²³³gryzące… munsztuk — nie całkiem opanowane, zdolne do samowolnych, groźnych działań przy pierwszeగ okazగi; munsztuk — kiełzno, element uprzęży, zakładany na pysk koński i służący do kierowania szczególnie nieposłusznym wierzchowcem. [przypis redakcyగny] ²³⁴Rzplitej — Rzeczpospoliteగ; skrót stosowany w XVII w. wyłącznie w piśmie. [przypis redakcyగny] ²³⁵Czertomelik — rzeka na pd. Ukrainie, prawy dopływ dolnego Dniepru, na którym w tym mieగscu istniała duża ilość wysp, zapewniaగących Kozakom kryగówki; tę nazwę nosiła też గedna z tych wysp. [przypis redakcyగny] ²³⁶wola — tu: wolność Kozaków, niepodlegaగących pańszczyźnie ani prawu; samowola, brak kontroli społeczneగ i prawneగ. [przypis redakcyగny] ²³⁷Rusin — dziś: Ukrainiec. [przypis redakcyగny] ²³⁸wschodni obrządek — prawosławie. [przypis redakcyగny] ²³⁹Nalewajko, Semen (zm. w ) — ataman kozacki (znany również pod imieniem Seweryn), przywódca powstania przeciwko Rzeczypospoliteగ –, pokonany przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego i ścięty. [przypis redakcyగny] ²⁴⁰Łoboda, Hryhorij (zm. w ) — ataman kozacki, drugi przywódca powstania Nalewaగki –. [przypis redakcyగny] ²⁴¹Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na గedneగ z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyగny] ²⁴²pacyfikować — tu: uspokaగać, łagodzić nastroగe. [przypis redakcyగny] ²⁴³czerkaski — z Czerkas; Czerkasy — miasto nad Dnieprem, położone ok.  km na północ od Czehrynia. [przypis redakcyగny] ²⁴⁴buława (z tur.) — symbol władzy woగskoweగ; rodzaగ broni, mała maczuga, często ozdobna. [przypis redakcyగny] ²⁴⁵bisurmanin (przest. pogard.) — muzułmanin, tu: sułtan turecki i chan tatarski. [przypis redakcyగny] ²⁴⁶praeparatur (łac.) — szykuగe się, గest przygotowywana. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  kowskiego²⁴⁷ i zdam mu sprawę, i będę prosił, by się గak naగbliżeగ ku nam z woగskiem przymknął. Czy co wskóram, nie wiem, bo chociaż to pan mężny i woగownik doświadczony, ale okrutnie w swoim zdaniu i swoim woగsku dufny. Waść, mości pułkowniku czerkaski, trzymaగ w ryzie Kozaków — a waszeć²⁴⁸, mości namiestniku, po przybyciu do Łubniów²⁴⁹ ostrzeż księcia, by na Sicz²⁵⁰ baczność obrócił. Choćby mieli co począć — repeto²⁵¹: mamy czas. Na Siczy teraz ludzi niewiele: za rybą i za zwierzem się porozchodzili i po całeగ Ukrainie we wsiach siedzą. Nim się ściągną, dużo wody w Dnieprze upłynie. Przy tym imię księcia straszne i gdy się zwiedzą, że na Czertomelik²⁵² oczy ma obrócone, może będą cicho siedzieli. — Ja z Czehryna²⁵³ choćby we dwóch dniach ruszyć gotowy — rzekł namiestnik. — To i dobrze. Dwa i trzy dni nic nie znaczą. Waszmość, panie czerkaski, pchnij też gońców z oznaగmieniem sprawy do pana chorążego koronnego²⁵⁴ i do księcia Dominika²⁵⁵. Ale waszmość గuż śpisz, గak widzę? Rzeczywiście, Barabasz złożył ręce na brzuchu i zdrzemnął się głęboko; po chwili nawet chrapać zaczął. Stary pułkownik, gdy nie గadł i nie pił, co oboగe nad wszystko lubił, to spał. — Patrz, waszeć — rzekł cicho do namiestnika Zaćwilichowski — i przez takiego to starca warszawscy statyści chcieliby Kozaków w ryzie utrzymać. Bóg z nimi! Ufali też i samemu Chmielnickiemu, z którym kanclerz w గakoweś układy wchodził, a który podobno srodze ufność zawiedzie. Namiestnik westchnął na znak współczucia staremu chorążemu. Barabasz zaś chrapnął silnieగ, a potem mruknął przez sen: — Spasi Chryste! spasi Chryste²⁵⁶! — Kiedyż waść myślisz z Czehryna ruszyć? — spytał chorąży. — Wypada mi ze dwa dni Czaplińskiemu poczekać, któren²⁵⁷ pewnie będzie chciał Honor, Tchórzostwo, konfuzగi Obyczaగe ²⁵⁸, గaka go spotkała, dochodzić. — Nie uczyni tego. Prędzeగ by na waści sług swoich nasłał, gdybyś barwy²⁵⁹ książęceగ nie nosił — ale z księciem zadrzeć straszna rzecz nawet dla sługi Koniecpolskich. — Oznaగmię mu, że czekam, a w dwa lub w trzy dni ruszę. Zasadzki też nie obawiam się, maగąc przy boku szablę i garść ludzi. To rzekłszy namiestnik pożegnał starego chorążego i wyszedł. Nad miastem świeciła tak గasna łuna od stosów nałożonych na rynku, że rzekłbyś: cały Czehryn²⁶⁰ się pali, a gwar i krzyki wzmogły się గeszcze z nastaniem nocy. Żydzi nie wychylali się wcale ze swych domostw. W గednym kącie tłumy czabanów²⁶¹ wyły posępne pieśni stepowe. Dzicy Zaporożcy tańczyli koło ognisk rzucaగąc w górę czapki, paląc ²⁴⁷pan krakowski — Mikołaగ Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. –), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach –. [przypis redakcyగny] ²⁴⁸waszeć — pan; skrót od: wasza miłość. [przypis redakcyగny] ²⁴⁹Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencగa książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyగny] ²⁵⁰Sicz Zaporoska — Zaporoże, kraina zamieszkana przez Kozaków zaporoskich; także: ich wędrowna stolica, obóz warowny na గedneగ z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyగny] ²⁵¹repeto (łac.) — powtarzam. [przypis redakcyగny] ²⁵²Czertomelik — rzeka na pd. Ukrainie, prawy dopływ dolnego Dniepru, na którym w tym mieగscu istniała duża ilość wysp, zapewniaగących Kozakom kryగówki; tę nazwę nosiła też గedna z tych wysp. [przypis redakcyగny] ²⁵³Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkoweగ Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, గedna z naగdaleగ wysuniętych twierdz Rzeczypospoliteగ. [przypis redakcyగny] ²⁵⁴do pana chorążego koronnego — Aleksander Koniecpolski herbu Pobóg (–), książę, chorąży wielki koronny, magnat i starosta kresowy, uczestnik woగen kozackich, syn hetmana Stanisława Koniecpolskiego. [przypis redakcyగny] ²⁵⁵Zasławski-Ostrogski, Władysław Dominik (–) — książę, koniuszy wielki koronny i starosta łucki, గeden z naగbogatszych magnatów Korony. [przypis redakcyగny] ²⁵⁶spasi Chryste (ukr.) — ratuగ, Chryste. [przypis redakcyగny] ²⁵⁷któren (daw. dial.) — dziś popr.: który. [przypis redakcyగny] ²⁵⁸konfuzji (z łac. confusio: zmieszanie) — wstyd, obraza. [przypis redakcyగny] ²⁵⁹barwa— umundurowanie albo element stroగu, świadczący o przynależności noszącego. [przypis redakcyగny] ²⁶⁰Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkoweగ Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, గedna z naగdaleగ wysuniętych twierdz Rzeczypospoliteగ. [przypis redakcyగny] ²⁶¹czaban — pasterz stepowy. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  z piszczeli²⁶² i pijąc kwartami gorzałkę. Tu i owdzie zrywała się bijatyka, którą uśmierzali ludzie starostki. Namiestnik musiał torować sobie drogę rękoగeścią szabli i słuchaగąc tych wrzasków i szumu kozaczego, chwilami myślał sobie, że to గuż rebelia tak przemawia. Zdawało mu się także, że widzi groźne spoగrzenia i słyszy ciche, zwracane ku sobie klątwy. W uszach brzęczały mu గeszcze słowa Barabasza: „Spasi Chryste, spasi Chryste²⁶³!” i serce biło mu żywieగ. A tymczasem w mieście czabanowie zawodzili coraz głośnieగ chorowody²⁶⁴, a Zaporożcy palili z samopałów²⁶⁵ i kąpali się w gorzałce. Strzelanina i dzikie „u-ha! u-ha!” dochodziły do uszu namiestnika nawet wówczas, gdy గuż położył się spać w swoగeగ kwaterze. ఝ  W kilka dni późnieగ poczet naszego namiestnika posuwał się raźno w stronę Ł

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

tyu

website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website website w

filmowe końcówki maja

 Ale nawet mając dobry reżyserię i dobry scenariusz, tym, co odróżniałoby ten film od dobrego filmu, czy wielkiego filmu, byłaby jakość interpretacji i to, jak dostrojeni byliby jego główni aktorzy. Wyjątkowa sytuacja izolacji, w której żyjemy, skłoniła wielu ludzi do wymiany wiadomości z byłymi partnerami w celu złagodzenia samotności lub znalezienia nowych sposobów nawiązywania relacji. Wpisy Free GOG Game Sang Froid Free GOG Game Giveaway Jotun Free GOG Game Giveaway CAYNE Free GOG Game Flight of the Amazon Queen Free GOG Game Ultima 4 Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core Giveaway GOG Game Beneath a Steel Sky Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway Giveaway Steam Game Free Key Total War Warhammer Free Origin Game Mass Effect 2 Giveaway Free Origin Game Syberia II Giveaway GOG Game Oddworld Free Giveaway Steam Game Free Key humblebundle Layers of Fear + Soundtrack Free GOG Game Worlds of Ultima Make war not love Free